Ф.Ф. Абосзода

ТАЛЫШ ХАЛГЫ ЗАМАНЛА УЗ-УЗЭ.

Талыш Милли hаракатынын бу гюну вэ сабаhы

Он соз эвэзи

Тэмсил олунмамыш, йэни оз довлэтчилийиндан мэhрум олунмуш (вэ йа едилмиш) бир халгын нумайэндэси олмаг hазыркы дунйанын эн бойук фаджиэлэриндэн биридир. Эгэр нэзэрэ алсаг ки, hазырда дунйада мовджуд олан 6 минэдэк халг джэми 200-э йахын довлэтдэ тэмсил олунмушдур, онда бу фаджиэнин глобал мигйаслары бир даhа айдын олур. Дунйа инди тамамилэ башга мэсэлэлэрин, еколожи, енергетик, демографик вэ с. проблемлэрин hэлли илэ мэшгулдур. Бир чохларына белэ гэлир ки, hансыса бир халгын вэ йа халгларын тарих сэhнэсиндэн силинмэси глобал мигйасда чох да бойук фаджиэ дейилдир. Нэсли кэсилмэкдэ олан айры-айры гушларын, hейванларын вэ с. сайыны чохалтмагла, онларын гырылмасынын гаршысыны алмагла мэшгул олан бейнэлхалг вэ регионал тэшкилатлар бу ишэ милйардларла доллар сэрф етдиклэри hалда, йузлэрлэ эсарэт алтында мэhв олмагда олан халгларын талейинэ бу джур биганэ мунасибэт гедж-тез бэшэриййэтэ баhа баша гэлэджэкдир.

hэлэлик исэ hэмин халгларын талейи, онларын сабаhы йалныз онларын оз элиндэдир. Бу олум-дирим савашында кимин галмасы, киминся олуб тарих сэhнэсиндэн силинмэси бу халгларын апардыглары азадлыг савашындан, милли-азадлыг мубаризэсиндэн асылыдыр. Бу халгларын hамысы эл-элэ верэрэк, оз йашамаг вэ инкишаф етмэк heгугуну бутун дунйайа субут етмэлидирлэр. Бу гюн буну етмэсэк, сабаh артыг гедж олар…

Ону да дейэк ки, hазыркы дeнйа гайдасы hэмин халгларын хейринэ гурулмамышдыр. Бунунла белэ, белэ бир hэгигэт дэ мэлумдур ки, тарих гюджлулэри севир! Биз зэиф олуб, hазыркы дунйа гайдасына колэджэсинэ табе олсаг, онда талейимиз суал алтында галаджагдыр. Бу суалын алтында галмамаг учун йеганэ бир йол мубаризэ апармаг вэ йенэ дэ мубаризэ апармагдыр!

Талыш халгы йухарыда гейд етдийимиз тэмсил олунмайан халглардан биридир. Ики эср бундан эввэл зорла ики hиссэйэ болунмуш бу халгын бир hиссэси Иранда, дигэри исэ Азярбайджанда йашайыр. Азярбайджанда талышларын сайы 1,5 милйон нэфэри отубдур. Буна бахмайараг, бу халг hазырда бутун hугугларындан, - юз дилиндэ йазмаг вэ охумаг, тэhсил алмаг, оз мэдэниййэтини, адэт-энэнэлэрини инкишаф етдирмэк, бир созлэ, озуну азад идарэ етмэк heгугундан мэhрум едилмишдир.

Талыш Милли hэрэкаты талыш халгынын hугугларыны бярпа етмэк, онун азад вэ фираван инкишафыны тэмин етмэк угрунда мубаризэ апаран кутлэви халг hэрэкатыдыр. Биз бу йазыда онун hазыркы вэзиййэти вэ инкишаф перспективлэри илэ баглы бэзи мэсэлэлэрэ айдынлыг гэтирмэйэ чалышаджагыг.

Азэрбайджан джографи анлам кими

Джографи джэhэтдэн тарихи Азэрбайджан hазыркы Азярбайджан довлэтинин анджаг бир hиссэсини, йэни анджаг талышларын йашадыгы эразини эhатя едир. Тарих йаранан эцндян бу торпаг талышларын вятяни олмушдур.

Буну чох гозэл билэн hокумэт рэсмилэри hазырда талышларын тарихи вэтэнини гэлмэлэрин hесабына мэскунлашдырмагла мэшгулдур. Кур корпусундэн джэнубда йерляшэн талыш торпаглары инди узаг-узаг еллэрдэн гэлэн чагырылмамыш гонаглар тэрэфиндэн кутлэви сурэт сатын алыныр, вэ йа, фэрги нэдир, зэбт олунур!

Бизи Вэтэнимиз элимиздэн алыныр!,,

Азэрбайджан тарихи анлам кими Йухарыда гейд етдийимиз кими, бэшэриййэт айаг тутуб йеримэйэ башладыгы гюндэн етибарэн Азэрбайджан даим талышларын вэтэни олмушдур.

Тээссуф ки, индии Азярбайджанда йазылан тарих китабларыны охуйан hеч ким онларда талышын адына белэ раст гэлэ билмэз. Биргэ мэрhум акад. И. Элийевин рэhбэрлийи илэ йазылмыш «Азэрбайджан тарихи»нин биринджи джилдиндэ талышын ады чэкилирди, индии латын графикасына чевирмэк бэhанэси иля hэмин китабда йазыланлар да дэйишдирилир, йэни талышын ады орадан да чыхарылыр. О китабларда hэр шей туркун адына йазылыр. Талышда тапылан тарихи вэ археоложи абидэлэр кутлэви сурэтдэ огурланараг, Азэрбайджанын башга регионларына апарылыр ки, бу торпагда талышын излэри мэhв олуб гетсин! Бизим тарихимиз ялимиздян алынмышдыр!..

Азэрбайджан сийаси анлам кими

hазыркы мэнасында Азэрбайджан тэкджэ джографи бир эрази дейил, hэм дэ бу эразидэ йашайан халгларын сийаси топлумудур.

Сийаси топлум, йэни довлэт кими тарих сэhнэсинэ чыхмасына горэ Азэрбайджан йалныз вэ йалныз рус империйасына миннэтдар олмалыдыр. Дэвлэт hалында Азэрбайджанын формалашмасы тарихэн уч мэрhэлэдэн кечмиш, hэр уч мэрэhлэдэ бунун сэбэбкары Русийа олмушдур. hэр уч мэрhэлэдэ Азэрбайджан довлэтинин йаранмасы hеч дэ онун халгынын (халгларынын) вэ сийаси гуввэлэринин апардыгы азадлыг мубаризэсинин нэтиджэси дейил, Русийа империйасынын дагылмасы олмушдур. Бу мэнада, Азэрбайджан довлэти адландырылан сийаси топлум Русийанын гейри-гануни овлады кими тарих сэhнэсинэ атылмышдыр. Азэрбайджанда йашайан халгларын, бу довлэтин вэтэндашларынын ваhид бир миллэт hалында формалаша билмямясинин сябябляриндян бири дя, фикримизджэ, мэhз будур.

Илк дэфэ 1917-джи илдэ Романовлар Русийасы парчаландыгдан хейли сонра, - 1918-джи илин майында, Загафгазийада ики дэвлэт – Гюрджстан вэ Ермэнистан уз мустэгиллийини елан етдикдэн сонра, Загафгазийанын, неджэ дейэрлэр, «бош галмыш» учунджу hиссэсиндэ учунджу бир довлэтин йарадылдыгы елан олунду. Мараглыдыр ки, бу довлэтин йарадылмасы онун уз эразисиндэ дейил, Гюрджстанын пайтахты Тифлисдэ елан олунмушду!? Довлэтин ады исэ чох гэрибэ вэ ейбджэр иди: «Шэрги Загафгазийа демократик республикасы»!? Йалныз hэмин илин пайызында, hэм дэ сонрадан она рэhбэрлик едэн шэхслэрин дейил, онларын харичдэки hавадарларынын товсиййэси илэ (!) довлэтин ады дэйишдирилэрэк, Азэрбайджан Демократик Джумhуриййэти елан олунмушду.

Бу hеч дэ о демэк дейилди ки, hэмин шэхслэрин буна савады чатмырды. Онларын hамысы оз довру учун гозэл тэhсил алмыш зийалылар иди. Садэджэ олараг, дювлэт елан етмяк истэдиклэри эразинин догрудан да тарихдэ белэ бир ады олмамышды. Тарихин айры-айры мэнбэлэриндэ Азэрбайджан кими гостэрилэн, эслиндэ исэ Иранын бир вилайэти олан бу эрази тарихэн талышларын вэ парсларын (татларын) вэтэни олмушду. Тарихдэн Гафгаз Албанийасы кими таныдыгымыз диээр hиссэсиндэ исэ эсасэн лэзгилэр, аварлар, сахурлар вэ дигэр Дагыстан халглары, гисмэн дэ курдлэр мэскунлашмышлар. XII эсрдэн етибарэн туркдилли етносларын бу эразилэрэ ахышмасы реэионун етник мэнзэрэсини гисмэн дэйишдирсэ дэ, сийаси джэhэтдэн бу эрази Иран довлэтинин тэркиб hиссэси олараг галмагда давам етмишди.

Бутун бунлары гозэл билэн hэмин шэхслэр мэhз бу сэбэбдэн елан етмэк истэдиклэри довлэтэ ад гоймагда чэтинлик чэкмэли олмушдулар… Азэрбайджан Демократик Джумhуриййэти адланан гурум 23 айлыг йары олу, йары дири hалда мовджудлугдан сонра, - гурулдугу кими дэ сэссиз-сэмирсиз, - дагылды. Онун йериндэ йени, гырмызы рус империйасынын икинджи гейри-гануни овлады олан Азярбайджан сосиалист республикасы елан едилди. Елан едилди дедикдэ, елэ гюджлу дэ елан едилмэди. Йэни, 1935-джи илэдэк олан доврдэ эслиндэ бурада мустэгил довлэтин олмасындан данышмагына дэймэз. Бутун Загафгазийада ваhид бир довлэт гуруму, - Загафгазийа федерасийасы hаким иди. Йалныз 1935—джи илдэ Загафгазийа республикасы бурахылдыгыны елан етди вэ йенэ дэ дахили сэбэблэр олмадан Азэрбайджан ССР елан едилди. Нэhайэт, отэн эсрин 80-джи иллэринин сонунда ССРИ-ни буруйэн дагыдыджы hэрэкатлар, нэhайэт, онун варлыгына сон гойду. 1991-джи илин эввэллэриндэ ону сахламаг учун сон тэшэббусэ эл атылды: бутун ССРИ эразисиндэ референдум кечирилди. Нэ гэдэр эджаиб олса да, кечмиш ССРИ республикаларындан йалныз Азэрбайджан эhалисинин тэгрибэн 93 фаизи ССРИ-нин сахланмасына сэс верди! Бу бойда hадисэдэн сонра мэгэр демэк олармы ки, Азэрбайджан халгы апардыгы Милли-азадлыг мубаризэси сайэсиндэ оз мустэгиллийини элдэ етмишдир? Элбэттэ, олмаз! Чунки бу халг чох гозэл билирди ки, мустэгиллик онун учун тарихэн гыса бир муддэт эрзиндэ мэhв олмагдан башга бир шей олмайаджагдыр! hамы олмаса да, чохлары чох гозэл билирдилэр ки, бу «мустэгиллик ойунунун» ссенари муэллифи кимдир вэ онун мэгсэди нэдир! Ъями бир нечя айдан сонра ССРИ, неъя дейярляр, юз «тябии яъяли иля юлдц». Цчцнъц дяфя Азярбайъан Республикасы елан едилди! Бунун нятиъяляри ися эюз габаьындадыр. Азярбайъан рящбярлийи ня гядяр ъидди-ъящдля юз «уьурларыны» дцнйайа «йедиртмяк» истяся дя, истяр дцнйада, истярся дя юлкянин юз дахилиндя Азярбайъанын щягиги вязиййятини чох эюзял анлайырлар…

Щеч бир шцбщя йохдур ки, Азярбайъанда бу сятирляри охуйан гараэурущчу гцввяляр бизи вятянпярвярлик щиссляринин олмамасында, Азярбайъанын бейнялхалг имиъиня зярбя вурмагда, ня билим, даща нялярдя иттищам етмяйя чалышаъаглар. Амма нейляйяк ки, йаздыгларымыз бизим юз уйдурмамыз дейил, тарихи щягигятлярдир! Щяр цч щалда Азярбайъанын сийаси топлум кими формалашмасынын майасы щарам олмуш, йяни халг бу дювлятин елан олунмасында иштирак етмямиш, сонрадан ися онун идаря олунмасындан зорла кянарлашдырылмышдыр. Бу сябябдян дя Азярбайъанын мцстягил дювлят кими мювъулдлуьу бурада йашайан халгларын щеч бириня хошбяхтлик эятирмямишдир. Бу мянада, сийаси топлум кими мцасир Азярбайъан дювляти юз тарихи миссийасыны йериня йетиря билмямиш вя мювъуд сийаси режим дяйишдирилмязся, онда щеч вахт йериня йетиря билмяйяъякдир! Чцнки щяр щансы бир халгын вя йа халгларын ващид бир сийаси гурум – дювлят щалында бирляшмяси, юз дювлятини йаратмасы илк нювбядя щямин халга (халглара) азадлыг эятирмялидир. Йалныз азадлыг олан щалда щямин сийаси топлумун сийаси сярщядляри щямин халг (халглар) цчцн Вятян олур. Вятянин щягигятян ня олдуьуну биздян щеч дя аз билмяйян франсызларын мяшщур бир мясялиндя дейилдийи кими, «Азадлагсыз вятян олмур»! Бурадан да Руссонун ашаьыдакы суалынын ъавабы айдын олур. О йазырды: «Инсанлар юз юлкясини севмялидирлярми, яэяр о, онлара йаделлиляря вердийиндян аз шей верир, онлара йалныз о шейи баьышлайыр ки, ону щяр кяся верир»? «Следует ли людям любить свою страну, если она дает им не больше, чем иноземцам, даруйа им лишь то, в чем не может отказать никаму»? Бизим дювлятимиз ялимиздян алынмышдыр!..

Азярбайъан етник анлам кими (адлы вя адсыз халгларын топлуму)

Азярбайъан щазырда яразисиндя йцздян артыг етносун йашадыьы бир дювлятдир. Рясми олараг дювлят «Азярбайъан Республикасы», онун дювлят дили ися, ня гядяр гярибя олса да, «Азярбайъан дили» адланыр. Рясми сянядлярдя эюстярилир ки, «Азярбайъан ящалисинин тягрибян 91 фаизини азярбайъанлылар» тяшкил едир». Щярчянд ки, ня «азярбайъанлы» анлайышынын мязмунуну, ня дя «Азярбайъан дилинин щягигятдя ня олдуьуну юлкя рясмиляри щеч ъцр изащ едя билмирляр. Тябии ки, изащ едя дя билмязляр. Чцнки щяр ики анлайыш ня вахтса уйдурулмуш мифдян башга бир шей дейилдир.

Реал щяйатда щюкумят рясмиляри вя юлкя мятбуаты Азярбайъанын «тцрк дювляти», «Азярбайъан дилинин» ися «тцрк дили» олдуьуну иддиа едирляр. Щеч бир мяняви-етик нормалара сыьмайан, Азярбайъан яразисиндя тарихян мяскунлашмыш (бу торпаьын язяли вя ябяди сащиблярини щеч демирик!) онларла халглара гаршы тящгирамиз бир формада бу юлкянин тарихи, мядяниййяти, инъясяняти, ядябиййаты, мусигиси, адят-яняняляри, бир сюзля, щяр бир шейи тцрклярин адына йазылыр, мямлякятин щяр бир эушясиндя «оьуз-тцрк» изляри ахтарылыр. Тарих китабларында Азярбайъанын гейри-тцрк халгларынын щеч бирисинин ады беля чякилмир. Щяр шей тящриф олунур, щяр шей дяйишдирилир, щамы вя щяр шей пантцркизмя хидмят едир. Дювлят башчылары «Бир миллят, ики дювлят» шцарыны рясми идеолоэийа сявиййясиня галдырараг, Азярбайъанын Милли вя тябии сярвятлярини Тцркийянин ихтийарына бурахырлар. Тцркийя ися…

Ермянилярин сайы эюзлянилмядян 300 милйон няфярядяк артды! Бизим тябрикляр!

Тцркийя ися мцстягил дювлят кими юз милли марагларыны вя дювлят мянафейини эюз бябяйи кими горуйараг, Азярбайъанда баш галдыран пантцркизм дальасындан мящарятля истифадя етди вя етмякдядир. Узун сцрян сабитсизлик вя щярби чеврилишлярдян сонра нящайят, игтисади тяряггийя наил олмуш Тцркийя дювляти «гардашлыг» щаггында яфсаняляря инанмаг дюврцнц чохдан эеридя гоймушдур. Тясадцфи дейилдир ки, пантцркизмин Азярбайъанда тцьйан етдийи Елчибяй дюврцндя Тцркийя Азярбайъанын сярвятлярини дашымагла йанашы, щям дя «щуманитар дящлиз» ачмагла, Ермянистаны игтисади фялакятдян хилас едирди… щятта индинин юзцндя дя, Бакынын тябии газынын тонуну 120 доллара алан, «Бакы-Ъейщан» нефт кямяриндян щядсиз сярвятляр газанан Тцркийя, ейни заманда бир илдя Ермянистанла тягрибян 200 милйон долларлыг тиъарят дювриййясиня маликдир!

Бу эцнлярдя Тцркийя тцркляри дцнйа тцркляриня, илк нювбядя Азярбайъан тцрк ящалисиня даща бир зярбя вурмагла, щягигятдя ким олдугларыны бир даща сцбут етдиляр. Ермяни мяншяли тцрк журналистинин дяфн мярасиминдя цзяриндя «Биз щамымыз ермянийик!» шцары йазылмыш плакат бир ан ичиндя дцнйанын бцтцн телеканаллары иля нцмайиш етдирилди. Бу да сизя Тцркийя, ъянаб пантцркистляр! Инди юзцнцз дейин: Анадолу тцркляри юзлярини ермяни елан едирлярся, онда бяс сиз кимсиниз?! Нящайят анладынызмы ки, ясл гардаш щарада олур, ясл гардашы щарада ахтармаг лазымдыр?!

Азярбайъан игтисади анлам кими

Сийаси топлум щалында ващид бир дювлятдя бирляшмиш халгын (халгаларын) биринъи мягсяди юз рифащыны вя фираванлыьыны тямин етмяк, шяхси тящлцкясизлийиня наил олмагдыр.

Гейд едяк ки, тарихин чох бюйцк бир кясийи ярзиндя, йяни пяракяндяликляр вя ханлыглар дюврцндя щазырда Азярбайъанда йашайан халглар игтисади ъящятдян бир-бириня чох зяиф баьлы олмуш, онларын бир гисми Иранла, диэяри Тцркийя, цчцнъцляр ися Русийа вя башга дювлятлярля игтисади ялагялярдя олмушлар. Эюзлямяк оларды ки, юз дювлят мцстягиллийини елан етмиш халг нящайят ки, щямин мягсядиня наил олаъаг, щям дя ващид бир игтисади топлум кими чыхыш едяъякдир.

Неъя дейярляр, щейщат! Мцстягиллийин елан олунмасы Азярбайъанын нювбяти ишьалы демяк олду. Щакимиййяти зябт етмиш клан юлкянин бцтцн сярвятлярини юз дядя малы елан етди.

Бу эцн Азярбайъанын бцтцн игтисадиййаты клана хидмят едир. Халг ися йарыаъ-йарытох бир эцзаран кечиртмякля кифайятлянмяли олур. Халгын ясас щиссяси Русийада йашайанларын щесабына доланыр. Дювлятин мааш вя йа пенсийа ады иля вердийи гяпик-гуруш ися, неъя дейярляр, щеч сигарет пулуна чатмыр!

Азярбайъан президенти елан едир ки, ютян илдя Азярбайъанда мяъму дахили мящсул 35 фаиз артмышдыр. Ялбяття, бу рягям чох кичилдилмишдир. Чцнки кланын чапыб-таладыьы сярвятляр бу рягямдя юз яксини тапмамышдыр. Бунунла беля, щятта щямин рягямин юзцндян дя халга бир шей чатмыр. Игтисадиийат артыр, нефт милйонлары ахыб эялир, анъаг онлар халгын йох, клан цзвляринин ъибляриня ахыр. Бу барядя чох йазмаг олар. Анъаг нятиъя бяллидир: Азярбайъан дювляти игтисади бир топлум кими дя юз миссийасыны йериня йетирмямишдир вя беля давам едярся, щеч вахт йериня йетирмяйяъяк!

Азярбайъан мяняви анлам кими о демякдир ки, Азярбайъан бу яразидя йашайан мцхтялиф халгларын мядяни вя мяняви бирлийидир. Бирлийидир дедикдя, яслиндя беля олмалыдыр. Тяяссцф ки, щазыркы мцстягиллик адланан дювр ярзиндя щакимиййят башында олмуш вя олан сийаси режимлярин мяняви сийасятинин стратежи мягсяди щямин халгларын бцтцн мянявиййатыны вя мядяниййятини, динини вя адят-янянялярини анъаг вя анъаг юзлярини тцрк адландыран, йухарыда артыг гейд етдийимиз кими, рясми сурятдя бу аддан мящрум едилмиш, «азярбайъанлы» адыны дашымаьа сцни сурятдя мящкум едилмиш бир етноса табе етмяк, бу мямлякятдя олан щяр бир мяняви дяйяри анъаг онун адын йазмагдан ибарят олмуш вя олмагдадыр.

Гейд етмяк лазымдыр ки, йцзилляр бойунъа Азярбайъан яразисиндя ващид бир дювлят гуруму олмаса да, бу яразидя йашайан халглары вящдят щалында бирляшдирян мящз онларын мянявиййаты вя мядяниййяти, ян башлыъасы ися, Ислам дини олмушдур! Щансы мязщябя вя тяригятя гуллуг етмясиндян асылы олмайараг, беля демяк мцмкцнся, Азярбайъанын яняняви мцсялман халгларыны бир байраг алтында бирляшдирян йеэаня амил Исламдан башга бир шей олмамышдыр. Мцхтялиф дилляря вя мядяниййятляря, адят-яняняляря, сивилизасийанын мцхтялиф мярщяляляриня малик олан бу халглар Ислам дяйярляри ятрафында бирляшмиш, ващид бир мцсялман аиляси щалында мювъуд олмушлар. Мцстягиллик дюврцндя Азярбайъана, онун халгларына вурулан ян бюйцк зярбялярдян бири мящз бу дини дяйярляря, бцтювлцкдя Азярбайъанда мювъуд олан Ислам дининя вурулан зярбядир! Щюкумятин щяйата кечирдийи там мянявиййатсызлыг хятти бюйцмякдя олан нясли «шоу» рущундя тярбийя етмяйи, ону мянявиййатсызлашдырмаьы, онда олан вятянпярвярлик рущуну юлдцрмяйи, бир сюзля, ону Исламдан узаглашдырмаьы шяртляндирир. Щяр эцн, щяр саат телевизийа, радио вя кцтляви информасийа васитяляри мянявиййатсызлыг рущуну ашыламагла мяшьулдур. Бу эцн Азярбайъанда иътимаи щяйатын ян аьыр вязиййятдя олан сфераларындан бири вя биринъиси Исламдыр! Щюкумятин эюзляри гаршысында бир-биринин ардынъа йайылмагда олан йад мязщябляр вя тяригятляр Азярбайъанда йашайан халгларын тарихян формалашмыш дини-мяняви-мядяни бирлийини парчалайыр, онларын сцрятля бир-бириндян узаглашмасыны, бир-бириня дцшмян олмасыны шяртляндирир.

Бизим мянявиййатымыз ялимиздян алынмышдыр!..

Азярбайъан мядяни анлам кими

«Мядяниййят» анлайышынын онларла изащы олса да, онун ян биринъи тярифи «торпаьын якилиб беъярилмясидир».

Биз фяхр едирик ки, тарихдя торпаьы илк дяфя якиб-беъярян талыш халгы олмушдур. Буну истяр чохсайлы лингвистик материаллар, истярся дя археоложи газынтылар заманы тапылмыш «микролитляр» сцбут едир. Алимлярин сон дюврлярдя апардыглары тядгигатлар бирмяналы шякилдя дцнйа сивилизасийасынын мящз талышларын йашадыьы яразилярдя йарандыьыны сцбут едир. Илк ев щейваныны ящлиляшдирян, илк халчаны тохуйан, дямири илк дяфя емал едян халг талышлар олмушдур. Талышлар дцнйа мусигисинин классикасы олан муьамын йарадыъылары, мусигини йаратмыш халгдыр. Бу халгын фолклору дцнйа мядяниййятинин инъиляридир!

Анъаг ня олсун! Азярбайъанда талышын адыны чякян йохдур! Санки бу халгын щеч бир мядяниййяти вя мусигиси олмамышдыр!

Бизим мядяниййятимиз ялимиздян алынмышдыр!..

Талыш дили

Талыш дили дцнйанын ян гядим вя ян зянэин дилляриндян биридир. Бу дилин дяриндян юйрянилмяси бцтювлцкдя дцнйа сивилизасийасынын сирлярини ачмагда сещрли бир ачар ролуну ойнайа биляр. Чох консерватив олан б удил эюрцнмямиш хариъи вя дахили тясирлярин алтында юз варлыьыны горуйуб сахлайа билмиш вя бунунла юз дашыйыъыларыны да сахламышдыр. Талыш дили иля аз-чох бяляд олан дцнйа алимляри юзляри дя дярин бир щейрят вя тяяъъцбля талыш дилинин илк йазылы нцмуняси олан «Авеста» вахтындан индийядяк бу дилин бир чох грамматик вя фонем хцсусиййятляринин, бу дилдяки сюзлярин яксяриййятинин дяйишмямиш галдыьыны, бунунла да мюъцзяли бир феномен олдуьуну етираф едирляр! Индийядяк талыш дилинин зяиф юйрянилмяси, онун юйрянилмяси йолундакы сцни манеяляр бцтювлцкдя дцнйа сивилизасийасынын кюкляринин тядгиг олунмасыны лянэитмишдир.

Азярбайъанда Талыш дили орта мяктябин анъаг ибтидаи синифляриндя факултятив мяшьяля шяклиндя тядрис олунур. Узун илляр мцбаризя апарсаг да, талыш дилиндя мяктябляр ачмаг, бу дили тядрис вя тядгиг етмяк Азярбайъанда мцшкцл бир проблемя чеврилмишдир! Бу ил, нящайят, талыш дилиндя цч дярслик няшр олунса да, щямин дярсликляри йазан мцяллифляр, кимляринся тапшырыгларыны цериня йетиряряк, бу дили тящриф едяряк еля бир щала салмышлар ки, кянар шяхс щямин дярскликляри охуйаркян бу дилин тцрк дилинин тящриф олунмуш бир лящъяси олдуьуну зянн едяр! Она эюря дя бу дярсликляр талыш халгына вя онун дилиня тящрифдян башга бир шей дейилдир!

Бизя талыш дилиндя охумаг вя йазмаг йасаг елан олунмушдур! Азярбайъанда рус юз дилиндя, йящуди юз дилиндя, щятта 30 минлик инглойлар да юз дилиндя охумаг имканында олса да, бизя щятта яза мяълисляриндя юз анна дилимиздя мярсийя охумаьы да гадаьан едирляр!

Бизим дилимиз ялимиздян алынмышдыр!..

Азярбайъан эеосийаси анлам кими о демякдир ки, йяни Ъянуби Гафгаз яразисинин мцяййян бир щиссясиндя гярарлашмыш Азярбайъан бир сыра йахын вя узаг гоншуларла, - халглар вя дювлятлярля, - ящатя олунмушдур. Онун мювъудлуьу, мцстягил вя йа гейри-мцстягиллийи, бцтювлцйц вя йа парчаланмасы, чичяклянмяси вя йа тяняззцлц вя и.а. тякъя онун юзцндян дейил, щям дя, аз вя йа чох сявиййядя, щям дя щямин гоншуларла мцнасибятляриндян, онларын юзляринин тярягги вя йа тяняззцл сявиййясиндян, бир-бири ил явя бцтювлцкдя дцнйа дювлятляри иля олан мцнасибятляриндян асылыдыр.

Азярбайъан рящбярлийи артыг бир нечя илдир ки, эуйа Азярбайъанын реэионда «лидер дювлятя» чеврилдийини иддиа етмякдядир. Юзц-юзлцйцндя айдындыр ки, азындан 20 фаиз торпаьы 15 илдян артыг бир мцддятдя ишьал алтында олан бир дювлятин рящбярлийинин беля бир иддиа иля чыхыш етмяси эцлцнъ бир щалдыр! Лакин мясяля щеч дя бунунла битмир. Дцнйада вя реэионда баш верян сийаси просеслярдян аз-чох башы чыхан щяр бир кяс эюзял билир ки, щазыркы кланын Азярбайъанын сийаси рящбярлийиня эятирилмясинин ясас сябябкары Русийадыр. Русийа олмасайды, И. Ялийев щеч вахт Азярбайъан президенти ола билмязди. Демяли, ян азы Русийадан асылы олан бир дювлят реэионун лидер дювляти ола билмяз. Чцнки реэионда йеэаня лидер Русийадыр вя о, бурада икинъи бир «лидеръийин» олмасына йол вермяз вя буна разы да олмаз.

Лакин мясяля бунунла да битмир. Йяни, щазыркы кланын асылылыьы йалныз бунунла битмир. Клан йцзлярля эюзяэюрцнян вя эюрцнмяйян теллярля Авропадан вя АБШ-дан, Тцркийядян вя башга дювлятлярдян дя асылыдыр.

Бцтцн бунлар кланы вахташыры щямин гцввяляр арасында маневр етмяйя, бир нюв онлар арасында баланс йаратмаьа мяъбур едир. Анъаг буна щансы сявиййядя наил ола билир, бах, бу башга бир мясялядир.

Сон вахтлар Азярбайъан президенти ачыг-ашкар Русийадан «гачыр» вя сцрятля Гярбя «йахынлашмаьа» чалышыр. Русийа-Эцръцстан мцнагишяси заманы нцмайишкараня сурятдя икинъинин тяряфини сахламасы, юз ящалиси гышын сойуьунда дондуьу щалда, юлкянин тябии газыны «су гиймятиня» Эцръцстана сатмасы дедикляримизи бир даща тясдиг едир. Тябии ки, Гярб юлкяляри И. Ялийевин бу аддымларыны алгышлайыр вя чох бюйцк разылыгла гаршылайыр. Франса пайтахтында бу эцнлярдя И. Ялийевин тямтярагла гаршыланмасы, онун синясиня тахылан «Фяхри леэион» ордени ися щямин аддымларын ян бюйцк мцкафаты щесаб олунмалыдыр… Тябии ки, бцтцн бунлар Русийанын хошуна эялмир. Лакин онун эюряъяйи тядбирляри бир аз эюзлямяк лазым эяляъякдир. Неъя дейярляр, бу каманчанын сяси сабащ чыхаъагдыр… Бир Азярбайъан вятяндашы, юз Вятянини дярин мящяббятля севян бир инсан кими, тябии ки, бцтцн бунлар мяним дя хошума эялмир. Мян дя истярдим ки, мяним Вятяним щеч бир хариъи дювлятдян асылы олмасын, юзц азад вя мцстягил дахили вя хариъи сийасят йеритсин. Анъаг нейлямяк олар ки, мяним Вятяним ишьал алтындадыр. Минлярля диэяр азярбайъанлы кими, мян дя бу дювлятин ишляринин идаря олунмасындан, онун талейинин мцяййян олунмасындан кянардайам. Она эюря дя вязиййятдян чыхыш йолуну йеня дя щямин Руссонун башга бир ифадясиндя эюрцрям. О йазырды: «Кимин вятяни йохдурса, щеч олмаса доьма бир оъаьы вардыр». Мяним доьма оъаьым Талышдыр вя мян онун йолунда мцбаризя апармагла кифайятлянмяли олурам… Нятиъя: Азярбайъан бир эеосийаси топлум кими дя юз миссийасыны йериня йетирмямишдир вя беля давам едярся, халгымызын башыны чох бялалар эюзляйир… Бунунла ялагядар олараг, Азярбайъан ютян илдя ня иля йадда галды? Ютян ил Азярбайъан демяк олар ики щадися иля йадда галды: 1. Илин лап яввялиндя президент елан етди ки, «2006-ъы ил Гарабаь или олаъагдыр»; 2. Азярбайъан шоу-бизнесинин «мегастарухаларындан» бири елан етди ки, бу ил яря эедяъякдир! Ил баша чатды. Ня «Гарабаь или» олмады, ня дя «мегастарухамыз» яря эедя билмяди. Индии юзцнцз нятиъя чыхарын… Азярбайъанын щазыркы сийаси сящняси зцлмят гаранлыьа бцрцнмцш пайыз эеъясини хатырладыр. Беля бир эеъядя мцстягил сийаси гцввя ахтармаг гаранлыг отагда, онун орада олмадыьыны билля-биля, гара пишик ахтармаг кими бир шейдир! Бу сящнядя анъаг бир гцввя вардыр: КЛАН! Пантцркизмя гаршы мцбаризя дальасында щакимиййяти зорла зябт етмиш, щакимиййятя эялян эцндян етибарян пантцркизми юз дювлят идеолоэийасы елан етмиш клан Азярбайъан сийаси сящнясинин йеэаня мемары вя архитекторудур. Истяр игтидар, истярся дя мцхалифят кланын юзцдцр. Вахташыры бир-бириня гаршы иттищамларла чыхыш едян, бунунла да Азярбайъанда эуйа демократийанын олмасы миражыны йаратмаьа чалышан бу гцввяляр яслиндя даща бюйцк бир гцввяни, КЛАНЫ тямсил едирляр. Она эюря дя щямин гцввялярин щяр щансы бириндян мцстягил фяалиййят эюстярмяйя чалышан, юз гаршысына мцстягил мягсядляр гойараг, онлары щяйата кечирмяк уьрунда мцстягил мцбаризя апармаг истяйян гцввялярин щяр бири гаранлыг зцлмятдя эюрцнян ишыг парылтысыны хатырладыр ки, дярщал бир бармагла щямин парылтыны йох етмяк кланын ясас истяйидир. Дювлятин бцтцн гцввяляри юлкядя азадлыьы, азадфикирлилийи, мцстягиллийи боьмаьа йюнялдилмишдир. Бу мягсядля сийаси террор, горхутма, пула сатын алма, вязифя пайлама башлыъа алятя чеврилмиш, бир чох ишыглы шяхсиййятляр онун гурбаны олмушлар. Щяр ъцр азадфикирлиликдян ифрат дяряъядя горхан, ону юз варлыьы цчцн тящлцкя щесаб едян клан, йухарыда садаладыьымыз васитяляр кифайят етмядикдя, лякялямяк йолуну сечир вя юз сийаси рягиблярини эюздян салмаьа чалышыр. Горхурлар, она эюря дя лякяляйирляр Талыш Милли Щярякаты Азярбайъанын сийаси сящнясиндя мцстягил фяалиййят эюстярмяйя чалышан, щеч бир террордан, сийаси тягибдян горхмайан, щеч бир васитя иля юз мягсядиндян дюнмяйян, щеч бир пула вя мянсябя сатылмайан йеэаня сийаси гцввядир. Азярбайъанын бир аз йухарыда тясвирини вердийимиз зцлмят гаранлыьа бцрцнмцш сийаси сящнясинин актив ойунчуларынын щяр щансы бириндян беля бир гцввяйя гаршы исти мцнасибят эюзлямяк садялювщлцк оларды. Биз ишыг уьрунда мцбаризлярик, ишыг ися гаранлыьын дцшмянидир! Она эюря дя биз щямин сийаси гцввялярин щеч бирини юзцмцзя мцттяфиг щесаб етмирик. Бизим мцттяфигимиз Азярбайъанын чохсайлы сырави вятяндашларыдыр. Онларын ися етник мянсубиййяти бизим цчцн ясас дейилдир. Чцнки бу халгларын щяр бири там щцгугсуз вя кцтляви касыблыг шяраитиндя йашамаьа мящкумдурлар. Онлар эюзял баша дцшцрляр ки, ТМЩ-нин мягсядини йалныз талыш халгынын дейил, бцтювлцкдя Азярбайъан халгынын тапдаланмыш вя щяр ан тапдаланмагда олан щцгугларыны бярпа етмяк, Азярбайъанда щягиги демократик дювлят вя мцлки ъямиййят гурмаг, бунунла да юлкянин щяр бир вятяндашынын азад вя фираван инкишафыны, онун рифащыны вя тящлцкясизлийини тямин едян бир сийаси режимин гурулмасына наил олмагдыр! Талыш халгы йа Азярбайъанын бцтцн халглары иля бирликдя азад олмалы, йа да щамымыз бир йердя мящкум олдуьумуз шяраитдя мящв олмалыйыг! Буну нязяря алараг, ТМЩ Азярбайъанын бцтцн азадлыгсевяр вятяндашларына архаланыр вя онларла ващид бир ъябщя щалында чыхыш едир. Даща да мцттяфигляримиз вармы? Чохлары бизляри эащ Русийа, эащ Иран, эащ Ермянистан вя даща башга дювлятлярин ъясуслары олдуьумузу иддиа едир вя бунунла бизляря лякя йахмаг истяйирляр. Тябии ки, бунунла сийаси ялейщдарларымыз бир тяряфдян ТМЩ-нин имиъиня зярбя вурмаг, диэяр тяряфдян ися онун рящбярлярини талыш халгынын эюзцндян салмаг истяйирляр. Биз дяфялярля елан вя ямялляримизля сцбут етмишик ки, ТМЩ-нин мцбаризяси тякъя талыш халгынын дейил, бцтювлцкдя Азярбайъанын чичяклянмясиня вя даща да мющкямлянмясиня хидмят едир. Чцнки йалныз азад вя фираван халглар щягигятян вящдят щалында бирляшя билярляр. Азярбайъанын халглары доьрудан да гардаш олмаг цчцн илк нювбядя азад олмалы вя фираван йашамалыдырлар. Азярбайъанын хцсуси хидмят органлары индийядяк бир дяфя дя олсун бизим щансыса хариъи бир дювлятля ялагядя олдуьумуза, онлардан малиййя вя с. йардым алдыьымыза даир фактла чыхыш едя билмямиш, анъаг вя анъаг гуру сюзляр вя шаийялярля ъамаатын башыны алдатмаьа чалышмышлар. Биз дяфялярля сцбут етмишик вя эяляъякдя дя сцбут едяъяйик ки, бизим эцъцмцз Азярбайъанын юз дахилиндядир. Юз юлкясиндян хариъдя, юз халгындан кянарда сяадят ахтаранларын агибяти щямишя И. Гямбярин 16 октйабр 2003-ъц ил тарихли агибяти кими олмушдур! Биз бунлары чох эюзял билир вя беля бир агибяти юзцмцзя арзуламырыг. Русийанын реэионда юз эеосийаси мараглары олмушдур вя инди дя вардыр. Ня вахтса Русийа доьрудан да юз сийаси мараглары наминя «талыш картындан» истифадя етмяйя чалышса да, биз юзцмцз буна имкан вермямиш вя нятиъядя ондан асылы вязиййятя дцшмямишик. Иншаллащ, эяляъякдя дя дцшмяк фикриндя дейилик… Авропа Шурасынын Азярбайъанда йашайан гейри-тцрк халгларынын мцдафияси сащясиндя апардыьы фяалиййят ися анъаг щюкумятин сонсуз щесабатларыны динлямякдян ибарят олмуш, онун нятиъяси ися Азярбайъан президентинин Милли мясяляляр цзря мцшавири вязифясинин йерли-дибли ляьв едилмяси олмушдур! Даща дейиляси щеч ня галмады ки?.. Талыш Милли щярякатынын щазыркы вязиййяти вя перспективляри Идеоложи ъящятдян бизя йахын олан щямфикирляримиздян бири бу йахынларда йазырды ки, «ТМЩ йолайрыъындадыр». Тябии ки, биз беля щесаб етмирик. Биз беля щесаб едирик ки, ТМЩ бирдяфялик вя гяти сурятдя юз мягсядини мцяййян едяряк, она чатасы мцбаризя йолуну да сечмишдир. Биз Азярбайъанда фяалиййят эюстярян бязи сийаси гцввяляр кими эцнашыры мцбаризя йолу сечянлярдян дейилик. Сон иллярин тяърцбяси ачыг-ашкар эюстярир ки, ня гядяр чятин вя язиййятли олса да, чох вахт бизим истядийимиз кими олмаса да, ТМЩ юз сечдийи йолла инамла ирялийя доьру аддымламагдадыр. ТМЩ бу дювр ярзиндя Азярбайъанын щеч бир сийаси гцввясинин кечя билмядийи вя кечмядийи сярт сынаглардан цзцаь чыхараг, талыш халгынын щцгугларыны дюнмядян мцдафия едян йеэаня реал сийаси гцввя олдуьуну дяфялярля дцнйайа сцбут едя билмишдир. Бу щярякатын йеэаня вя явязолунмаз лидери Я. Щцммятов шяхсиййяти истяр ТМЩ цзвляри, истярся дя дцнйанын щяр бир эушясиндя азадлыг мцъащидляри цчцн юрняк олараг галыр. Я Щцммятов бцтцн дцнйайа, илк нювбядя ися Азярбайъан тахтында яйляшмиш клана сцбут етди ки, щеч бир гцввя ТМЩ-ни юз йолундан дюндяря билмяз! ТМЩ-нин щазыркы вязиййяти вя перспективляри барядя истяр сийаси ялейщдарларымыза, истяр дцшмянляримизя, истярся дя юз дахилимиздя «апар-эятирля» мяшьул олан, щансы бир дювлятин байраьыны эюрярся, дярщал онун рянэини алан, Аллащ биляр щансы мязщябя гуллуг едянляря сон вахтлар Бакы мяълисляриндя дябдя олан бир лятифя иля ъаваб верярдим. Лятифядя дейилир: -Эцнлярин бир эцнц президент йцксяк щюкумят мямурларындан бири иля гуш овуна эедир. Мямур габагда эедяряк, «ту-ту-ту» едя-едя гушлары гачырдыр. Сонра тцфянэи президентя верир. О. бир дараг патрону щавайа бурахса да, бир гуш да йеря дцшмцр. Щиддятлянян президент: -«Бя ня олду, щеч бири дцшмяди!», - дейя гышгырыр. Яйиляряк ашаьыдан йухары бахан мямур, щандан-щана башыны галдырараг, дейир: -Мющтярям президент, Валлащ, лап мюъцзядир, юлцб, амма учур! Бах, беля! Бизим ТМЩ-дя белядир. Чохлары ону «юлмцш» зянн ется дя, о учур, эцндян-эцня даща бюйцк вцсятля учур. Сямяндяр гушу кими океанларын, гитялярин цзяриндян учараг, юз халгына ябяди азадлыг вя сяадят эятирмякдядир… Мян Мяня эялдикдя ися, щаггымда эязян бцтцн шаийяляря бцтцн дюврлярин чох бюйцк шяхсиййятляриндян бири олан Щязрят Ялинин бир кяламы онлара ъаваб вермяк истярдим. О йазырды: «Мян Аллащ йолунда ъищада эетмякдян щеч вахт безмирдим. Анъаг щяр дяфя ъищада эедяркян юз ниййятими тязялямякдян безирдим»! Гой щеч ким фикирляшмясин ки, мян юзцмц Щязрят Яли иля мцгайися етмяк фикриндяйям. Ясла! Амма, тябии ки, еля бюйцк вя мцбаряк бир шяхсиййятдян юйрянмяйи, нцмуня эютцрмяйи дя юзцмя айыб санмырам!

Биз няйя цмид бяйляйирик?

Сон сюз явязи

Тез-тез биздян суал едирляр: Бу гядяр дцшмянляр вя ялейщдарларын арасында сиз няйя цмид бясляйирсиниз?

…Бу сятирляри йазаркян телевизийада «Пейьямбяр» филми нцмайиш етдирилирди. Мяккя мцшрикляринин Мящяммяд пейьямбяр (сяяс) вя онун тяряфдарларына, - Рящмли вя Мярщямятли олан Тяк Аллащын Щаггыны инсанлара чатдырмаьа чалышан илк мцсялманлара гаршы тюрятдикляри фитня-фясадлары, тюкдцкляри нащаг ганлары, нящайят, бу ишлярин ня иля нятиъяляндийини телевизийа екранларында бир даща нязярдян кечирдикдян сонра цряйимдя гейбани бир тяскинлик вя архайынлыг щисс етдим. Юз-юзцмя: - «Аллащын щаггыны данмаг гейри-мцмкцндцр!», «Щагг назиляр, цзцлмяз!», «Ня гядяр чятин, аьрылы вя язаблы олса да, щагг сюйляйянлярин сону гялябядир!» - дедим.

…Бизим щярякат идеоложи щярякат дейилдир. Биз бу вя йа иделожи принсип уьрунда дейил, сийаси мцбаризя апарырыг. Бу мцбаризянин сон мягсяди Азярбайъанда йашайан, бу торпаьын язяли вя ябяди сакини олан талыш халгынын тапдаланмыш щцгугларыны бярпа етмяк, юзцмцзц азад идаря етмяк, юз ана дилимиздя охумаг вя йазмаг, бцтцн сявиййялярдя тящсил алмаг, юз мядяниййятимизи, дилимизи, адят-яняняляримизи, динимизи, инъясянятимизи, фолклорумузу горуйуб сахламаг вя инкишаф етдирмяк, юз тарихимизи азад тядгиг едиб юйрянмяк имканына малик олмаг, бир сюзля, талыш халгынын, 1828-ъи илдя Русийа вя Иран арасында имзаланмыш Тцркмянчай сцлщ мцгавиляси иля ялиндян алынмыш дювлятчилийини бярпа етмякдян ибарятдир. Биз щагг йолунун йолчуларыйыг. Бизим мцбаризямиз Аллащын щаггы уьрунда апарылан мцбаризядир. Талыш халгы, онун дили, мядяниййяти, адят-яняняляри, дини, инъясяняти, фолклору Аллащын данылмаз щаггыдыр. Мин илляр бойунъа бу щаггы демяйи бизя гадаьан етмиш, минляр вя он минлярля талышы щагг сюзцнц дедийиня эюря мящв етмишляр. Лакин дцнйанын бцтцн шяр гцввяляри бирляшсяляр дя, талыш халгыны мящв етмяк, ону тарих сящнясиндян силмяк мцмкцн олмамышдыр. Чцнки бу халг Аллащын севдийи вя сечдийи, йер цзцндя илк дяфя Тяк бир Аллащын олдуьуна инанан, юз аллащпярстлийи иля башга халглардан вя гювмлярдян даим сечилян, Аллащын юз илк мцгяддяс китабыны, - «Авеста»ны назил етдийи, Ислам назил оларкян ону биринъиляр сырасында гябул едян вя онун йолунда сайсыз-щесабсыз гурбанлар верян, юлцм горхусу алтында беля «Гуран»ы ялиндян йеря гоймайан, даим Аллаща сыьынан вя ондан пянащ диляйян бир халгдыр. Мин илляр бойу дюрд тяряфдян дцшмянлярля ящатя олунмасына, дювлятчилийинин ялиндян алынмасына, юз анна дилиндя йазмаг вя охумаг имканындан мящрум едилдийиня бахмайараг, талыш халгынын бу эцн дя йашамасы вя инкишаф етмясинин сирри мящз бундадыр! Аллащ юзц даим бу халга дайаг олмуш, ону мцщафизя едяряк сахламыш вя бундан сонра да сахлайаъагдыр!

Талыш Милли Щярякатынын идеоложи ясасы бундан ибарятдир: Аллащын щаггына инам! Биз Аллащын щаггыны тяляб едир, Аллащын ады иля юз халгымыз цчцн азадлыг истяйирик! Бизим мцбаризя динъ сийаси мцбаризядир, о истяр Азярбайъанын дахилиндя, истярся дя ондан хариъдя йашайан щеч бир башга халга гаршы йюнялмямишдир!

Биз яминик ки, бу истякляримизи ващид, бцтюв, мцстягил Азярбайъан Республикасынын тяркибиндя, бурада йашайан башга халгларла ващид бир гардашлыг аилясинин тяркибиндя «Талыш мухтариййяти» формасында щяйата кечиртмяк мцмкцндцр. Мцмкцндцр, анъаг бир шяртля ки, щагг сясимиз ешидилсин, сясимизя сяс верилсин! Беля олаъагса, онда ТМЩ-нин апардыьы мцбаризя даим Азярбайъанын бцтювлцйцня, онун мцстягиллийиня вя чичяклянмясиня хидмят етмякдя давам едяъякдир! Хейр, яэяр, индийядяк олдуьу кими, яксиня оларса, йяни, бир тяряфдян, щюкумятин бизя гаршы йеритдийи дцшмянчилик вя тягибляр, бизи мящв етмяк, ТМЩ-ны боьмаг, бунун сайясиндя талыш халгынын юзцнцн варлыьына сон гоймаг, ону ассимилйасийайа уьрадараг тарих сящнясиндя силмяк сийасяти, диэяр тяряфдян ися юлкянин сийаси сящнясиндя фяалиййят эюстярян, пантцркизми юзляриня байраг етмиш сийаси гцввялярин бизя гаршы дцшмянчилик мцнасибяти бу ъцр дя давам едяъякся, онда бизим щярякат башга йоллар вя васитяляр ахтармалы олаъагдыр!..

Бу эцн ТМЩ цзвляриня гаршы ъяза тядбирляри щяйата кечирян, эеъя-эцндцз онлары тягиб едян, бизим щагг сясимизи боьмаг истяйянляр бизя бир вахтлар мцбаряк пейьямбяримизи даш-галаг едян, няйин бащасына олурса-олсун, ону мящв етмяйя ъан атан, бунунла да Аллащын сонунъу вя ян камил дининин йер цзцндя йайылмасынын гаршысыны алмаг истяйян Мяккя мцшриклярини хатырладыр! О шяхсляря мяним сюзцм будур ки, гой «Пейьямбяр» филминя бир даща бахсынлар, гой бир дя бахсынлар Мяккянин фятщи сящнясиня вя ондан ибрят эютцрсцнляр! Чцнки бир эцн эяляъяк, онда ТМЩ цзвляри дя Бюйцк Аллащын Ислам байраьынын алтында йери вя эюйляри лярзяйя салан галибиййят маршынын эур сядалары алтында Талышын Мяккяси олан Ланкону еляъя фятщ едяъяк, юз галибиййят байраьыны Ланконун мяркязи мейданында санъаъаглар! Аллащ бизя йар олсун!

Hosted by uCoz